بیماری چاقی

اطلاعات عمومی

بیماری چاقی چیست؟

بیماری چاقی به وضعیتی اطلاق می شود که در آن فرد وزنی بیش از محدوده سلامتی دارد. اضافه وزن به وزنی بالاتر از محدودهٔ عادی اشاره دارد که با محاسبهٔ شاخص تودهٔ بدنی یا BMI (وزن برحسب کیلوگرم تقسیم بر مجذور قد بر حسب متر) تعیین می‌شود. در اضافه وزن BMI درمحدودهٔ 25 تا 29.9 کیلوگرم بر مترمربع تعریف می‌شود. چاقی به‌عنوان BMI بزرگتر یا برابر با 30 (BMI ≥30) کیلوگرم بر مترمربع تعریف می‌شود. چاقی شدید به‌عنوان BMI بزرگتر یا برابر با 40 (BMI ≥40 ) کیلوگرم بر مترمربع  یا  BMI بزرگتر و برابر با 35 در صورت وجود بیماری‌های همراه تعریف می‌شود. اگرچه این تعاریف طبقه‌بندی‌شده از نظر بالینی مفید هستند، اما واضح است که خطرات ناشی از افزایش تودهٔ بدن بین افراد متفاوت است.

علائم و نشانه‌ها

شاخص تودهٔ بدنی (BMI) اغلب برای تشخیص چاقی استفاده می‌شود. برای محاسبهٔ BMI وزن را بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب متر تقسیم کنید.

برای اکثر افراد، BMI  تخمین معقولی از چربی بدن ارائه می‌دهد. با این حال‌، BMI به‌طور مستقیم چربی بدن را اندازه‌گیری نمی‌کند. بنابراین برخی از افراد، مانند ورزشکاران‌‌، ممکن است BMI در دستهٔ چاقی داشته باشند، اما چربی اضافی بدن نداشته باشند. بسیاری از پزشکان برای کمک به تصمیم‌گیری درمورد درمان، دور کمر افراد را اندازه‌گیری می‌کنند. مشکلات سلامتی مرتبط با وزن در مردان با دور کمر بیش از 102 سانتی‌متر( 40 اینچ ) و در زنان با اندازهٔ دور کمر بیش از 89 سانتی‌متر(35 اینچ ) شایع‌تر است.

عوامل مؤثر در ابتلا

عوامل مختلفی می‌توانند منجر به چاقی شوند. برای بسیاری از افراد، رژیم غذایی و قدرت اراده به‌تنهایی برای کنترل وزن کافی نیست. چاقی ممکن است توسط یک یا چند مورد زیر ایجاد شود:

رژیم غذایی

اگر رژیم فرد شامل میزان زیادی از فست‌فودها، نوشابه‌ها و شیرینی‌جات باشد، در معرض خطر چاقی بیشتری خواهد بود.

نداشتن تحرک

اگر فعالیت بدنی کافی برای سوزاندن کالری غذاهایی که مصرف می‌کنید نداشته باشید، به احتمال زیاد وزن اضافه خواهید داشت.

سابقهٔ خانوادگی

اگر یکی از اعضای نزدیک خانوادۀ فرد دچار چاقی باشد، احتمال ابتلا به چاقی در او افزایش می‌یابد.

افزایش سن

هرچه سن بالاتر می‌رود، بافت عضلانی شما کاهش می‌یابد و متابولیسم شما کند می‌شود. این موقعیت می‌تواند منجر به افزایش وزن و در نهایت چاقی شود.

بارداری

افزایش وزن در دوران بارداری طبیعی است، اما اگر بعد از بارداری وزن خود را کنترل نکنید، باعث چاقی و بروز مشکلات دیگری خواهد شد.

یائسگی

بسیاری از خانم‌ها بعد از یائسگی دچار افزایش وزن می‌شوند، که ممکن است به‌دلیل تغییر در سطح هورمون‌ها یا کاهش فعالیت‌های روزمره ایجاد شود.

اختلالات هورمونی

برخی اختلالات باعث می‌شوند که بدن شما بعضی از هورمون‌ها را بیش‌از‌حد تولید کند که این شرایط ممکن است منجر به افزایش وزن و گاهی چاقی شود.

ابتلا به بیماری

گاهی‌‌ اوقات یک بیماری یا دارو می‌تواند متابولیسم شما (توانایی سوزاندن کالری به انرژی) را کاهش دهد که می‌تواند باعث چاقی شود. داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث افزایش وزن شوند. بیماری‌هایی مانند کم‌کاری تیروئید، سندرم کوشینگ‌، افسردگی و مشکلات عصبی خاص می‌توانند منجر به افزایش وزن شوند.

علائم هشدار

در صورت مشاهدۀ علائم زیر، به یک مرکز درمانی مراجعه کنید یا با پزشک خود تماس بگیرید:

• درد غیرطبیعی در بالای شکم
• درد و ناراحتی هنگام راه‌رفتن در زانو یا ران
• علائم دیابت مانند پرنوشی‌، پرادراری و پرخوری
• اگر در مورد وضعیت یا مراقبت از خود سؤال یا نگرانی دارید
• اگر در یک طرف بدن خود احساس ضعف دارید
• درد قفسهٔ سینه، تعریق یا تنگی نفس

تشخیص

بررسی بالینی

• بررسی سوابق پزشکی
• بررسی تاریخچهٔ وزن، تلاش‌های صورت‌گرفته برای کاهش وزن، فعالیت بدنی و عادات ورزشی
• الگوهای غذاخوردن و کنترل اشتها
• بررسی علائم حیاتی مانند ضربان قلب، فشار خون، دمای بدن و گوش‌دادن به صدای قلب و ریه
• محاسبهٔ شاخص تودهٔ بدنی (BMI)
• اندازه‌گیری دور کمر

بررسی آزمایشگاهی

آزمایش خون برای بررسی فاکتورهایی که نرمال‌نبودنشان می‌توانند در بروز چاقی مؤثر باشند و همچنین بررسی اختلال‌هایی که در اثر چاقی ممکن است به‌وجود آمده باشند، نیاز خواهد بود.

جمع‌آوری این اطلاعات به شما و پزشکتان کمک می‌کند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.

بررسی‌های تصویربرداری

استفاده از روش‌‌های تصویربرداری در تشخیص چاقی جایگاهی ندارد.

درمان 

درمان دارویی

چاقی یک بیماری مزمن و چند‌عاملی است که به تهدیدی جدی برای سلامت عمومی در سطح جهان تبدیل شده‌ است. اصلاح سبک زندگی با هدف کاهش کالری دریافتی و افزایش مصرف انرژی، اصلی‌ترین روش برای درمان چاقی است، اما اثربخشی آن اغلب با افزایش وزن قابل توجه در درازمدت محدود می‌شود. لازم به ذکر است که برخی از داروهای کاهش وزن در گذشته به‌دلیل نگرانی‌ها و مشکلات سلامتی و ایمنی کنار گذاشته شده‌اند.

در حال حاضر، اکثر دستورالعمل‌ها، دارودرمانی را به‌‌عنوان خط دوم درمان چاقی (پس از اصلاح سبک زندگی) توصیه می‌کنند.

باید تأکید کرد که داروها درمان قطعی برای چاقی نیستند؛ بلکه تنها وسیله‌ای برای تسهیل کاهش وزن هستند، زیرا رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی، پیش‌نیاز حفظ طولانی‌مدت کاهش وزن است. داروهای درمان چاقی باید فقط بر اساس نشانه‌ها و محدودیت‌های مجاز و طبق دستور پزشک استفاده شوند و مصرف خودسرانهٔ آن‌ها عوارض جانبی جدی و غیر قابل جبرانی خواهد داشت.

از داروهایی که مورد تأیید سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان چاقی هستند، می‌توان اورلیستات را نام برد. لازم به ذکر است داروهای کاهش وزن ممکن است برای همه افراد مؤثر نباشند و ممکن است اثرات آن‌ها به‌مرور زمان از بین برود.

درمان غیردارویی

جراحی‌ 

جراحی‌های چاقی و جراحی بای‌پس معده که برای کاهش وزن انجام می‌شوند، شامل ایجاد تغییراتی در سیستم گوارش برای کاهش وزن هستند. جراحی‌های چاقی زمانی انجام می‌شوند که رژیم و ورزش در کاهش وزن مؤثر نبوده یا فرد به‌دلیل وزن بالا، دچار مشکلات جدی سلامتی شده است. بعضی از این جراحی‌ها میزان غذا خوردن شما را محدود می‌کند، بعضی دیگر باعث کاهش توانایی بدن در جذب مواد غذایی می‌شوند و برخی هر دو روش را انجام می‌دهند. هر نوع جراحی چاقی مزایا و معایبی دارند؛ حتماً در مورد آن‌ها با پزشک خود صحبت کنید.

جراحی چاقی در بیمارستان با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود. نوع جراحی شما به شرایط فردی، میزان اضافه وزن و تشخیص پزشک بستگی دارد. امروزه بیشتر انواع جراحی‌های چاقی به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود.

لاپاراسکوپ ابزاری کوچک و لوله‌ای است که به آن یک دوربین متصل است. لاپاراسکوپ از طریق برش‌های کوچک وارد شکم می‌شود و دوربین کوچک در انتهای لاپاراسکوپ به جراح اجازه می‌دهد تا داخل شکم شما را ببیند و بدون ایجاد برش‌های بزرگ، جراحی را انجام دهد. جراحی لاپاراسکوپی می‌تواند بهبودی شما را سریع‌تر و کوتاه‌تر کند، اما این جراحی برای همهٔ افراد مناسب نیست.

پس از جراحی چاقی، به‌طور کلی یک تا دو روز اجازهٔ غذا خوردن ندارید تا معده و دستگاه گوارش شما بهبود یابد. سپس، برای چند هفته از رژیم خاصی پیروی خواهید کرد. رژیم با مایعات آغاز می‌شود، سپس به غذاهای بسیار نرم و در نهایت به غذاهای معمولی تبدیل می‌شود. ممکن است محدودیت‌های زیادی در میزان خوردن و نوشیدن داشته باشید. همچنین در چند ماه اول پس از جراحی چاقی، معاینات پزشکی مکرر برای نظارت بر سلامتی برای شما لازم است.

انواع جراحی‌های چاقی

حلقه‌گذاری یا باندینگ معده

در این روش، جراح جسم خارجی را که یک حلقه یا باند قابل تنظیم است، دور معده قرار می‌دهد. این حلقه باعث اجبار بیمار به خوردن مقدار کمتری غذا می‌‎شود.

جراحی چاقی بای‌ پس معده (Roux-en-Y)

این روش متداول‌ترین روش بای‌پس معده است که معمولاً برگشت‌پذیرنیست. این جراحی با کاهش میزان غذایی که می‌توانید مصرف کنید و با کاهش جذب مواد مغذی باعث کاهش وزن می‌شود.

جراحی اسلیو معده

در این جراحی حدود 80 درصد معده برداشته می‌شود و کیسه‌ای لوله‌مانند باقی می‌ماند. معدهٔ کوچک‌شده نمی‌تواند حجم زیادی غذا را درون خود جای دهد. همچنین هورمون گرلین که تنظیم‌کنندهٔ اشتهاست، کمتر تولید می‌شود و میل شما به غذاخوردن را کاهش می‌دهد.

جراحی بای پس روده یا سوئیچ دئودنوم

این نوع جراحی یک عمل دوبخشی است که در آن، مرحلهٔ اول شامل انجام روشی مشابه جراحی اسلیو معده است. جراحی دوم شامل اتصال قسمت انتهایی روده به اثنی‌عشر در نزدیکی معده است.

این جراحی، هم میزان غذا خوردن شما را محدود می‌کند و هم باعث کاهش جذب مواد غذایی می‌شود و اگرچه بسیار مؤثر است، اما خطرات بیشتری ازجمله سوءتغذیه و کمبود انواع ویتامین‌ها را به‌همراه دارد.

اینکه کدام نوع از جراحی‌های کاهش وزن برای شما بهتر است، به شرایط شما بستگی دارد. جراح فاکتورهای زیادی ازجمله شاخص تودهٔ بدن، عادات غذایی، جراحی‌های قبلی و خطرات مربوط به هر روش را در نظر خواهد گرفت.

تغذیه و مکمل

رژیم غذایی

بسیاری از رژیم‌های غذایی باعث کاهش وزن ​​می‌شوند و شامل رژیم‌های متعادل کم‌کالری و کم‌چربی‌، کم‌کربوهیدرات و همچنین رژیم مدیترانه‌ای می‌شود. رعایت رژیم غذایی یک اصل مهم کاهش وزن است و متخصصان توصیه می‌کنند از رژیمی استفاده کنید که انرژی دریافتی را کمتر از میزان انرژی مصرفی کاهش دهد. مراجعه به مشاور تغذیه ممکن است کاهش وزن را به‌ویژه در سال اول تسهیل کند.

بیشتر بزرگسالان با تغذیهٔ کمتر از 1000 کیلوکالری در روز وزن کم می‌کنند. بنابراین، حتی افرادی که نگران این هستند که در برابر کاهش وزن بدنشان مقاومت دارد، اگر از رژیم غذایی 800 تا 1200 کیلوکالری در روز پیروی کنند، وزن خود را کاهش خواهند داد.

انتظار می‌رود محدودیت کالری شدیدتر باعث کاهش وزن سریع‌تر شود، اما در یک مطالعهٔ معتبر، مقایسهٔ رژیم غذایی 400 در مقابل 800 کیلو کالری در روز، تفاوتی در کاهش وزن نشان نداد که احتمالاً به‌دلیل کاهش سرعت متابولیسم است. بنابراین ما رژیم‌های غذایی متشکل از 800 کیلوکالری در روز را توصیه می‌کنیم. علاوه‌بر‌این، به‌دلیل سازگاری هورمونی بدن با گرسنگی‌، حفظ یک رژیم غذایی کم‌کالری در طولانی‌مدت دشوار است.

با این حال، این رژیم‌ها ممکن است در شرایط خاصی که کاهش وزن سریع مورد نیاز است (مثلاً برای کنترل دیابت نوع 2 یا فشار خون بالا، یا آماده‌سازی برای جراحی مانند تعویض مفصل و…) استفاده شوند.

سایر الگوهای غذایی مانند روزه‌داری یا فستینگ متناوب نیز ممکن است برای کاهش وزن استفاده می‌شود، اگرچه شواهد اثربخشی آن‌ها متفاوت است. ویزیت‌ مجدد با پزشک و متخصص تغذیه باید در فواصل زمانی منظم برای ارزیابی موانع، بحث دربارهٔ مراحل بعدی و تشویق‌کردن برنامه‌ریزی شود. اگر کاهش وزن در شش ماه اول کمتر از 5 درصد باشد، باید روش دیگری را امتحان کرد.

کاهش کالری و انجام عادات غذایی سالم برای غلبه بر چاقی حیاتی است. در بعضی از رژیم‌های غذایی نامعقول ممکن است در ابتدا به‌سرعت وزن کم کنید، اما کاهش وزن ثابت در دراز‌مدت، ایمن‌ترین راه برای کاهش وزن و بهترین راه برای حفظ دائمی آن است‌. بهترین رژیم غذایی برای کاهش وزن وجود ندارد؛ رژیمی را انتخاب کنید که شامل غذاهای سالمی باشد که احساس می‌کنید برای شما مفید است. تغییرات رژیم غذایی برای درمان چاقی عبارتند از:

کاهش کالری مصرفی

کلید کاهش وزن این است که کالری دریافتی خود را کاهش دهید. اولین قدم این است که عادات معمولی خوردن و نوشیدن خود را مرور کنید تا ببینید به‌‌طور معمول چه مقدار کالری مصرف می کنید و چگونه می توانید میزان آن را کاهش دهید.

مصرف‌نکردن مواد غذایی پرکالری که احساس سیری کمی ایجاد می‌کنند

دسرها، آب‌نبات‌ها، چربی‌ها و غذاهای فرآوری‌شده حاوی کالری زیاد و حجم کمی هستند. در مقابل، میوه‌ها و سبزیجات حجم بیشتری را با کالری کمتری فراهم می‌کنند. با خوردن این مواد غذایی، هم احساس گرسنگی را کاهش می‌دهید، هم کالری کمتری دریافت می‌کنید و هم احساس بهتری نسبت به وعده‌ٔ غذایی خود خواهید داشت.

انتخاب مواد غذایی سالم

بیشتر از غذاهای گیاهی مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل استفاده کنید. همچنین منابع پروتئین بدون چربی مانند لوبیا، عدس، سویا و گوشت بدون چربی بسیار مناسب هستند. اگر ماهی دوست دارید، سعی کنید دو بار در هفته میل کنید. مصرف نمک و شکر را محدود کنید و مقدار کمی چربی بخورید؛ بهتر است چربی از منابع مفید برای قلب مانند روغن زیتون، کانولا و آجیل تأمین شود.

مکمل‌ها

برخی از محبوب‌ترین مکمل‌ها ادعا می‌‎کنند که تغذیه را بهبود می‌دهند، انرژی شما را تقویت می‌کنند، ماهیچه می‌سازند یا چربی می‌سوزانند. به یاد داشته باشید که مکمل‌های غذایی دارو نیستند و به‌منظور درمان استفاده نمی‌شوند. وقتی قصد کاهش وزن دارید، ممکن است به‌دنبال هر راه‌حلی باشید.

اگر قصد استفاده از مکمل‌ها یا داروهای گیاهی دارید، لازم است بدانید که تحقیقات زیادی نشان داده‌اند که برخی از این مکمل‌ها باعث بروز مشکلات و خطرات سلامتی می‌شوند. بنابراین، قبل از مصرف هرگونه مکمل ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.

مکمل‌های کاهش وزن معمولاً حاوی گیاهان، فیبر‌ها و مواد معدنی‌اند و در مقادیر و اشکال مختلف و همچنین با ترکیب‌های متفاوت فروخته می‌شوند. برخی از این محصولات دارای ده‌‌ها ماده‌ هستند که وقتی با هم مخلوط شوند ممکن است متفاوت عمل کنند و حتی خطرناک باشند.

اگرچه ادعاهای زیادی در ارتباط با مکمل‌های غذایی برای کاهش وزن یا کاهش اشتها به بازار عرضه می‌شود، اما بیشتر این محصولات ایمن و مؤثر نیستند.

بسیاری از مردم تصور می‌کنند که استفاده از محصولات گیاهی یا سنتی بی‌خطر است؛ اما تحقیقات نشان داده است که بسیاری از این محصولات همان خطرات مشابه با داروهای شیمیایی را دارند؛ بنابراین اگر به فکر استفاده از یک مکمل رژیمی هستید تا بتواند به شما در کاهش وزن کمک کند، نکات زیر را حتما در نظر داشته باشید:

• از مضر نبودن محصولات آگاهی داشته باشید. بعضی از محصولات کاهش وزن حاوی داروها یا ترکیبات شیمیایی بسیار مضر هستند. این محصولات ممکن است باعث کاهش وزن شوند ولی می‌توانند صدمات جدی به مصرف‌کنندگان وارد کنند.
• هیچ مدرک علمی قطعی برای تأیید استفاده از مکمل‌های گیاهی مانند گارسینیا کامبوجیا، کیتوزان، چای سبز و ترکیبات حاوی افدرا و کروم برای کاهش وزن وجود ندارد. فرآورده‌های حاوی این مکمل‌های غذایی و داروهای گیاهی، تأثیری در کاهش وزن ندارند و نباید به‌صورت خودسرانه توسط بیمار استفاده شوند. برای مثال افدرا خطر ابتلا به مشکلات قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد. در سال 2004، فروش مکمل‌های غذایی حاوی افدرا در ایالات متحده ممنوع شد. این مکمل‌ها خطر آسیب‌دیدگی یا بیماری به‌ویژه بیماری‌های قلبی عروقی و خطر مرگ را افزایش می‌دهند.
• هیچ مکمل چربی‌سوزی وجود ندارد و ادعاها دربارهٔ اثربخشی این مکمل‌ها در کاهش وزن، بی‌اعتبار است.
• فرآورده‌های گیاهی کاهش وزن در عطاری‌ها ممکن است حاوی برخی مواد شیمیایی خطرناک مانند آمفتامین و شیشه باشد که علی‌رغم کاهش وزن، خطرات بسیاری را به‌دنبال دارد.

زندگی با چاقی

خود مراقبتی

چاقی یک بیماری مزمن است که بسیاری از بزرگسالان، کودکان و نوجوانان را مبتلا می‌کند. اضافه وزن یا چاقی خطر ابتلا به دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی و عروقی، سکتهٔ مغزی، بیماری کبد چرب، بیماری‌های کلیوی و برخی از انواع سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. اگر با چاقی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنید، ممکن است متوجه شوید که برنامهٔ غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم به کاهش وزن و حفظ آن در طولانی‌مدت کمک می‌کند.

کنترل وزن و کاهش آن مستلزم تلاش زیاد و مستمر است و شامل فعالیت بدنی منظم، تغذیهٔ سالم‌، خواب کافی و کنترل استرس می‌شود. برای انجام این فعالیت‌ها می‌توانید با برداشتن گام‌های کوچک شروع کنید و عادات سالم را هر روز در اولویت قرار دهید. برای کنترل وزن و فعال‌ماندن، این نکات را در نظر داشته باشید:

هرگونه فعالیت بدنی حتی برای کوتاه‌مدت بسیار مؤثر است

راه‌کارهایی برای فعالیت بیشتر پیدا کنید؛ مثلا کارهای حیاط و نظافت منزل را انجام دهید. به جای استفاده از آسانسور، از پله‌ها استفاده کنید. اوقات فراغت خود را صرف رویدادهایی که نیاز به پیاده‌روی (مانند خرید کردن یا بازدید از جشنواره‌ها یا نمایشگاه‌هایی که در فضای باز) هستند، کنید. این فعالیت‌های بدنی اضافی می‌تواند به کاهش وزن و جلوگیری از افزایش آن کمک کند.

ورزش را به‌آرامی شروع کنید

هر روز زمانی را برای فعالیت بدنی که از آن لذت می‌برید و برای شما مناسب است، اختصاص دهید و حداقل 5 روز در هفته به‌مدت 30 دقیقه ورزش کنید. بهتر است ورزش‌های متنوعی را امتحان کنید که هم ضربان قلب شما را افزایش می‌دهند و هم نیاز به استفاده از وزنه دارند.

میان‌وعده‌های سالم میل کنید

به‌دنبال میان‌وعده‌هایی باشید که قند و نمک کمی دارند؛ مانند میوه‌های تازه و سبزیجات.

برای شکست‌ها آماده باشید

شکست‌های کوچک و بزرگ در این مسیر طبیعی‌‌اند. ممکن است در مسیر کاهش وزن دچار مشکل شوید یا حتی ممکن است خسته یا دلسرد شده باشید. اما اجازه ندهید این افکار شما را از تلاش‌کردن دور کنند. برای حمایت عاطفی و روحی با خانواده و دوستان خود تماس بگیرید.

اهداف کوچک و واقع‌بینانه داشته باشید

به‌عنوان مثال یک هدف کوچک این است که 5 روز در هفته 20 دقیقه راه بروید. اهداف خود را به دوستان، اعضای خانواده و همکاران بگویید و از آن‌ها بخواهید شما را حمایت کنند. حتی می‌توانید از یک دوست بخواهید که همراه با شما اقدام به کاهش وزن کند.

از غذاهای تحریک‌کننده اجتناب کنید

غذاها یا عوامل تحریک‌کننده‌ای را که باعث پرخوری شما می‌شوند، شناسایی کرده و راه‌های جلوگیری از آن‌ها را پیدا کنید. غذاهای پرکالری و وسوسه‌انگیز را از خانه و محل کار خود دور کنید. اگر استرس باعث پر‌خوری شما می‌شود، راه‌های دیگری برای کنار آمدن با استرس پیدا کنید.

هرچه را می‌خورید، یادداشت کنید

برای بررسی هر آنچه می‌خورید و می‌نوشید، یک دفترچه یادداشت داشته باشید. همچنین میزان فعالیت بدنی روزانهٔ خود را بنویسید. هفته‌ای یک بار خود را وزن کنید و آن را در دفترچه یادداشت خود ثبت کنید تا بتوانید میزان پیشرفت خود را مشاهده کنید؛ زیرا این کار شما را تشویق به ادامهٔ تلاش کردن برای کاهش وزن می‌کند.

گروه‌های خاص

افراد باردار مبتلا به چاقی در معرض خطر بیشتری برای مجموعه‌ای از عوارض ناشی از بارداری قرار دارند و این خطرات با افزایش وزن شدت می‌یابند. تخمین زده شده است که یک چهارم عوارض بارداری به‌عنوان مثال، فشار خون بارداری، دیابت بارداری، زایمان زودرس و… ناشی از چاقی یا اضافه وزن مادر است.

فرزندان افراد باردار مبتلا به چاقی در معرض افزایش خطر ابتلا به چاقی در دوران کودکی و بزرگسالی هستند. ماما باید از این خطرات آگاه باشند و مراقبت از بیمار را قبل از بارداری، در دوران بارداری و پس از زایمان را در نظر داشته باشند تا عوارض نامطلوب را کاهش دهند.

اگرچه دستورالعمل‌‌های بالینی برای افراد باردار و افرادی که قصد بارداری یا چاقی دارند متفاوت است، اما مشاوره در دوران بارداری، رژیم غذایی سالم، ورزش و ارجاع به متخصص تغذیه برای کاهش وزن مادر توصیه می‌شود.

ورزش

برای اینکه فعالیت بدنی و ورزش را بخشی از زندگی خود کنید، نیاز به باشگاه‌رفتن، مهارت یا تجهیزات خاصی ندارید. بسیاری از فعالیت‌هایی که روزانه انجام می‌دهید، مانند پیاده‌روی و بالا و پایین رفتن از پله‌ها در خانه یا محل کار، می‌توانند به بهبود سلامت شما کمک کند.

سعی کنید فعالیت‌های مختلفی را که از انجام‌دادن آن‌ها لذت می‌برید امتحان کنید. هر چیزی که شما را وادار به حرکت کند، حتی برای چند دقیقه در روز، یک شروع عالی برای داشتن تناسب اندام است. ورزش‌هایی که می‌توانید انجام دهید و می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند عبارتند از‌:

پیاده ‌روی

پیاده‌روی رایگان و آسان است و تقریباً در هرجایی می‌توانید آن را انجام دهید. اگر وقت پیاده‌روی طولانی ندارید، به جای آن چندین بار پیاده‌‌روی کوتاه‌‌مدت انجام دهید. به‌عنوان مثال، به جای ۳۰ دقیقه پیاده‌‌روی، سه بار پیاده‌روی ۱۰ دقیقه‌ای در روز انجام دهید. پیاده‌روی به شما کمک می‌کند که  کالری بسوزانید، تناسب اندام خود را بهبود ببخشید، روحیهٔ خود را بالا ببرید و استخوان‌ها و عضلات خود را تقویت کنید.

دوچرخه ‌سواری

دوچرخه‌‌سواری وزن شما را بین بازوها، کمر و باسن پخش می‌کند. در صورتی که امکان دوچرخه سواری در فضای باز ندارید، می‌توانید از یک دوچرخهٔ ثابت در منزل استفاده کنید.

ورزش‌های آبی

شنا و ورزش‌های آبی نسبت به پیاده‌روی، رقص یا دوچرخه‌سواری فشار کمتری را به شما وارد می‌کند. اگر هنگام ایستادن، پا، کمر یا مفاصل شما درد می‌گیرد، فعالیت‌های آبی ممکن است برای شما بهترین گزینه باشد. برای تمرین در آب نیازی به دانستن نحوهٔ شنا کردن ندارید، می‌توانید در قسمت کم‌عمق استخر راه بروید.

ورزش‌های قدرتی

ورزش‌های قدرتی مانند استفاده از وزنه و دستگاه‌های وزنه‌‌‌برداری باعث تقویت عضلات شده، تعادل بدن را بهبود می‌بخشد و از زمین‌خوردن جلوگیری می‌کند.

ورزش‌های ذهنی و بدنی

در کلاس‌هایی مانند یوگا، تای‌چی یا پیلاتس شرکت کنید. این نوع فعالیت‌ها به تقویت عضلات و وضعیت بدن کمک کرده و همچنین در کنترل استرس و افسردگی نیز بسیار تأثیرگذارند.

سلامت روان

اگر اضافه وزن دارید، ممکن است ناامید، عصبانی یا ناراحت باشید. برای کاهش اثرات روانی چاقی، آگاهی از احساسات، اولین قدم در برخورد با آن‌هاست. شناخت احساسات به تمرین نیاز دارد و گاهی اوقات احساسات به‌قدری ناگهانی و قدرتمند هستند که کنترل آن‌ها بسیار دشوار است. برخی از اثرات روانی چاقی عبارتند از:

ایجاد دغدغه‌های اجتماعی

فرد دارای اضافه وزن ممکن است نگران آنچه دیگران راجع به او فکر می‌کنند، باشد. وقتی مردم ناعادلانه در مورد شما قضاوت می‌کنند، باعث می‌شود احساس کنید مقصر هستید. والدین، ​​خواهر، برادر یا دوستان گاهی می‌توانند با پیشنهاد غذا اوضاع روحی شما را بدتر کنند. بعضی از نوجوانانی که اضافه وزن دارند مورد اذیت و آزار قرار می‌گیرند. اذیت و آزار می‌تواند شما را غمگین یا خجالت زده کند، همچنین ترس از قضاوت یا طرد شدن ممکن است شما را از مردم دور کند.

کاهش اعتماد به نفس

برخی از افرادی که اضافه وزن دارند، اعتماد به نفس بسیار خوبی دارند. آن‌ها می‌توانند روی دستاوردها و موفقیت‌های خود تمرکز کنند و به خود افتخار می‌کنند. اما برخی دیگر عزت‌ نفس بسیار پایینی دارند. افکار منفی می‌توانند اعتماد به نفس فرد را تحت تأثیر قرار داده و تحقق اهداف را دشوار کنند.

گاهی اوقات مدت زمان لازم برای کاهش وزن و رعایت نکردن رژیم غذایی، می‌تواند افراد را دچار دلسردی و نا‌امیدی کند. یکی از راه‌های عالی برای افزایش عزت‌ نفس، تحقق اهدافی است که برای خود تعیین کرده‌اید.

اگر می‌خواهید لاغر شوید، اهداف خود را در مورد تغییر عادات بد غذایی و حتی ورزشی تعیین کنید و فقط به کاهش وزن و کم شدن عدد نمایش داده شده روی ترازو نباشید زیرا نسبت چربی به عضلات و تناسب با قد و استخوان‌بندی فرد اهمیت دارد. اهداف کوچک و واقع‌گرایانه تعیین کنید و سپس مرتباً آن‌ها را بررسی کنید تا پیشرفت خود را مشاهده کنید. به عنوان مثال، هدف شما ممکن است تهیهٔ یک وعده ناهار سالم، یک روز در هفته باشد.

افسردگی

وقتی اعتماد به نفس کمرنگ شود و عزت‌ نفس از دست برود، رعایت یک برنامهٔ کاهش وزن دشوارتر می‌شود. اگر فکر می‌کنید ممکن است افسرده باشید، با پزشک خود صحبت کنید. شکی نیست که تحمل اضافه وزن و چاقی از نظر جسمی و روحی می‌تواند بسیار سخت و آزاردهنده باشد، اما روش‌هایی برای داشتن احساس بهتر نسبت به خود وجود دارد؛ از جمله آگاهی از احساسات، مثبت‌اندیشی و یافتن افرادی که از شما حمایت می‌کنند.

داروها

• لیراگلوتاید | ساکسندا، ویکتوزا، ملیتاید
• اورلیستات | ونوستات